De zoektocht naar erkenning

 

 

 

Ieder mens heeft behoefte aan erkenning. Erkenning is de wetenschap dat hij/zij er mag zijn en gewaardeerd wordt, zonder dat dit afhankelijk is van prestaties. Ieder mens wil erbij horen, gezien worden, gehoord worden en serieus genomen worden. Wanneer deze erkenning gegeven wordt is het een bron van positieve gevoelens en leidt het tot een gezond zelfvertrouwen en zelfrespect. Er groeit een volwassen en autonome identiteit die er voor zorgt dat men niet meer van anderen afhankelijk is om gelukkig te zijn.

 

Er zijn veel mensen die worstelen met identiteitsproblemen omdat ze in hun jeugd niet onvoorwaardelijk erkend zijn. Ze mochten er wel zijn, maar alleen als ze voldeden aan voorwaarden. Zij moesten de erkenning en waardering opwekken door hun gedrag. Presteerden zij niet, dan voelden zij zich niet goed genoeg om erkend te worden.

 

Dit leidt tot een gedragspatroon wat het hele leven lang van grote invloed is: ‘de zoektocht naar erkenning.’ Er is geen zelfrespect en zelfwaardering, maar de erkenning wordt voortdurend extern gezocht. Bij de ouders, bij de partner, bij de kinderen, bij de baas of collega’s, enzovoorts. Wordt de erkenning gegeven, dan is er een gevoel van geluk. Wordt de erkenning niet gegeven of niet opgemerkt, dan is er een diep gevoel van ongeluk. Er ontstaat een vorm van overdreven ‘pleasegedrag’ wat er voortdurend op gericht is om anderen tot waardering, erkenning en bewondering te bewegen. Hierin kan iemand zichzelf geheel kwijtraken omdat het een geweldig vermoeiende bezigheid is om anderen voortdurend maar te willen behagen. Daarbij is deze zoektocht per definitie gedoemd te mislukken omdat anderen nooit kunnen geven wat jij ten diepste mist. Deze ontdekking kan leiden tot verstoring in relaties of tot het verbreken van relaties. Er ontstaat dan een patroon van heftige en intense vriendschappen, zakenrelaties en carrièrestappen die na verloop van tijd vrijwel altijd weer eindigen in een teleurstelling.

 

Anderen zoeken de onvervulde behoefte aan zelfwaardering te vervullen door het zoeken van waardering, respect of erkenning uit status- of materiële zaken zoals een dure woning of een grote auto. De indruk ontstaat tijdelijk dat dit een vervulling oplevert maar zodra het ‘nieuwtje’ weer van het huis of de auto af is ontstaat er weer een drang om een nóg mooiere, nóg luxere en nóg spraakmakendere aankoop te doen. Mensen steken zich in deze vicieuze cirkel steeds dieper in de schulden en komen uiteindelijk berooid en teleurgesteld aan de grond te zitten met de droeve conclusie: nog altijd geen zelfwaardering…

 

Weer anderen zoeken de onvervulde behoefte aan erkenning te vervullen over de rug van anderen. Door te roddelen, achterklappen, lasteren en het zaaien van verdeeldheid creëren zij een ongezonde sfeer waarin ze zelf buiten schot blijven en ten koste van anderen groeien.

 

Het zal niemand verbazen dat deze eindeloze zoektocht naar externe vervulling van interne behoeften uiteindelijk vruchteloos en ronduit schadelijk is. Geleerd moet worden dat erkenning niet begint bij wat ik doe, maar wie ik ben. Dat is ten diepste het verlangen wat achter de behoefte aan waardering zit. Erkenning dat u van betekenis bent en ook een plek mag hebben op deze wereld met uw kwaliteiten, drijfveren en dromen. Ongeacht uw diploma’s, titels, opgebouwd vermogen, huizen en auto’s.

 

Een Bijbelse visie op de mens kan hierbij geweldig helend zijn. Ieder mens is een uniek schepsel van God. Uniek in zijn eigenschappen, karaktertrekken en uiterlijke kenmerken. Zoals iedere bloem uniek is, en daarom iedere bloem indrukwekkend en inspirerend is voor diegenen die de moeite nemen om er eens goed naar te kijken. Zo is ieder mens te bewonderen in zijn uniciteit. Niet om wat hij doet, maar om Wie hem maakte. Tijdens de omwandeling op de aarde van de Zaligmaker is volstrekt duidelijk geworden dat niet zij die druk waren met de zoektocht naar erkenning in hun godsdienstige carrière, en niet zij die konden bogen op hun onderhouding van de wet, maar zij die tot Hem kwamen zoals ze waren in al hun gebreken en zondigheid verlossing vonden.

 

Juist onze Christelijke wereld zou vreemd moeten zijn van gedrag wat mensen doet hunkeren naar erkenning